Hier schrijft Mark zijn verhaal over het seksueel misbruik uit zijn jeugd en het moment dat hij besloot om hier toch over te gaan praten.

10 maart 2017 – Mark, 29 jaar

Mijn naam is Mark, ik ben 29 jaar, getrouwd met een lieve vrouw en samen hebben wij inmiddels twee kinderen. Er is de laatste maanden ontzettend veel veranderd in mijn leven. Iets wat ik al mijn hele leven met me meedroeg, is ineens geen geheim meer.
Dat is behoorlijk eng en vooral ook erg verwarrend. Ik heb heel lang niet in de gaten gehad dat ik door mijn vader misbruikt werd. Maar ik dacht dat ik gestoord was omdat ik hem haatte en me altijd ongelukkig voelde. Daar schaamde ik me dan enorm voor en daarom wilde ik niet dat iemand dat te weten zou komen.
Inmiddels snap ik dat die gedachte, dat ik gestoord was, door mijn vader in mijn hoofd geplant is. Maar juist omdat ik dat nu snap, is alles zo verwarrend. Mijn hele kijk op mezelf, op het leven en ook op God klopt niet meer. Alles is bepaald door het misbruik, realiseer ik me nu.

Het voelt zo oneerlijk nu, mijn leven is me gewoon afgepakt en ik moet maar zien hoe ik het weer terugkrijg. Ik zou willen dat ik weer een baby kon zijn en alles opnieuw kon doen, maar dan in een normaal gezin. Nu heb ik constant het gevoel dat ik een baby ben die moet zien te overleven als volwassene, zonder de tools mee te hebben gekregen hoe dat moet. Soms weet ik niet wat meer pijn doet, leven met een geheim zonder het besef wat me afgepakt is, of leven zonder geheim met het besef hoe kapot ik ben gemaakt.

Voor mij was het begin van vertellen wat er met me gebeurd is het moment dat ik onze zoon vorig jaar voor het eerst zag. Ik kon het niet bevatten. Ons eerste kindje is voor de geboorte overleden, onze tweede is veel te vroeg geboren met een geboortegewicht van nog geen 700 gram, en toen ineens was daar een kerngezond kind. Ik heb minstens een half uur alleen maar naar hem staan kijken, totaal van de kaart omdat ik overmand werd door emoties en het gewoon niet lukte ze in mijn hoofd te houden. Tegelijkertijd lukte het ook niet ze te uiten, dus stond ik alleen maar te staren terwijl het in mijn hoofd een enorme warboel was.

Eigenlijk heb ik altijd wel geweten dat de manier waarop ik leefde te maken had met vroeger. Maar ik wilde alles liever voor mezelf houden, omdat ik me ervoor schaamde. Pas op het moment dat ik mijn zoon voor het eerst zag, drong door dat ik het zwijgen moest doorbreken. Toen drong door dat ik mezelf en mijn gezin te kort deed en ik realiseerde me dat ik aan mezelf moest gaan werken.

Het zwijgen doorbroken

In eerste instantie heb ik een brief geschreven aan een goede vriend. De enige, naar ik dacht, die het misschien een beetje kon begrijpen omdat hij mij vaker verteld had over zijn situatie vroeger thuis en de problemen die hij daardoor had.

Ik heb hem niet geschreven dat ik misbruikt was, want dat realiseerde ik me toen helemaal nog niet. Ik heb hem alleen maar verteld dat mijn vader losse handjes had en ik vroeger stelselmatig geslagen werd, onder andere na bedplassen. Dat was iets waar mijn vader laaiend om werd en waar hij me hardhandig voor strafte terwijl mijn moeder ondertussen mijn bed verschoonde. Als ik dan weer in bed lag, kroop hij naast me en nam me in zijn armen. Dan streelde hij me. Huilend, want het deed hem meer pijn dan mij, zei hij. Hij had geen keuze omdat ik niet wilde luisteren maar hij hield wel van me, ondanks dat ik ongehoorzaam was. Ik lag stuurs in zijn armen en haatte hem omdat ik het oneerlijk vond. Ik kon het toch niet helpen dat ik in mijn slaap in bed plaste?

De ellende was dat mijn lichaam reageerde op zijn strelen en daar voelde ik me enorm ongemakkelijk onder, vooral omdat hij het (ook letterlijk) aangreep en me vertelde dat ik me daar niet voor hoefde te schamen. Het was een teken dat ik van hem hield, alle jongens kregen een erectie, hijzelf ook. En dan ‘mocht’ ik aan die van hem zitten zodat ik dat zelf kon vaststellen. Ik walgde ervan maar hij zei dat ik van hem hield en dat hij het fijn vond als ik hem ook streelde. Mijn conclusie was dat er iets heel erg mis met mij moest zijn en daar schaamde ik me enorm voor. Dat kwam ook wel omdat hij benadrukte dat niemand hoefde te weten wat er gebeurde, hij wilde me beschermen en voorkomen dat andere mensen zouden weten hoe dwars en verkeerd ik was, dus beloofde hij niks te zeggen.

Over de seksuele handelingen heb ik in de brief aan mijn vriend niks geschreven, dat durfde ik niet te zeggen omdat ik bang was voor wat hij van mij zou denken. Dat kwam eigenlijk omdat ik als kind al gemerkt had dat andere kinderen er niks van wilden weten. Ze duwden me weg of noemden me een viespeuk als ik hen wilde aanraken op plaatsen waar ze niet van gediend waren. Wat ik in die brief wel geschreven heb, was dat ik me terugtrok in een fantasiewereld om aan de hele situatie thuis te ontsnappen. Dat was iets wat ik al raar genoeg vond.

Op basis van mijn brief, raadde die vriend me aan naar de huisarts te gaan en dat heb ik uiteindelijk 11 dagen later ook gedaan. Ik heb mijn huisarts dezelfde brief gegeven omdat ik niet wist hoe ik er anders over moest beginnen. Hij las er dwars doorheen en begon vragen te stellen. Toen de vraag kwam of ik een erectie kreeg als mijn vader me streelde, brak het zweet me uit. Het was nu of nooit, zo voelde het. Als ik het zou vertellen, liep ik de kans als een soort van perverseling gezien te worden en daar was ik ontzettend bang voor omdat ik dat diep van binnen zelf eigenlijk dacht. Tegelijkertijd had ik ook zoiets van, ik kan dit niet langer alleen. Ik weet dat ik gestoord ben en als ik mijn hele leven zo verder moet, ga ik kapot. Dus heb ik al mijn moed verzameld en met tranen in mijn ogen ‘ja’ geknikt.

Die man heeft zo ongelooflijk fijn gereageerd. Hij stelde me gerust, legde uit dat hoe ik als kind reageerde heel normaal was. Met name dat was zo’n opluchting want feitelijk vertelde hij me dat wat ik altijd gedacht had, namelijk dat ik gek was, niet klopte. Vervolgens parkeerde hij me bij hem thuis in de kamer waar zijn vrouw zich over me ontfermde tot het spreekuur voorbij was. Toen kwam hij terug en is verder gaan vragen. Dat vond ik fijn want zelf vertellen, dat lukte me niet. Hij heeft twee uur voor me uitgetrokken en voor het eerst van mijn leven kon ik praten. Nou ja, meer huilen en wezenloos voor me uit staren maar ook daar liet hij me in.

Therapie

Vanaf dat moment ging alles heel snel. Hij kende natuurlijk de situatie bij ons thuis en wist ook dat ik eerder vastgelopen was na het overlijden van ons eerste kind, de vroeggeboorte van de tweede en de dood van mijn moeder, iets meer dan twee jaar geleden. Ik geloof dat hij de ernst van de situatie veel beter inzag dan ikzelf, hij is in iedere geval als een speer aan de slag gegaan om mij zo snel mogelijk naar de GGZ te krijgen.

In eerste instantie was ik overmoedig, denk ik. Het was eruit en ik had te horen gekregen dat ik niet gek was. Dat voelde als een bevrijding en leidde ertoe dat ik bij de GGZ een soort van waterval werd die heel veel van wat er vroeger gebeurd was eruit gooide. Wat ik niet verwacht had, was de manier waarop erop gereageerd werd. Voor mij was het normaal wat er vroeger gebeurde en ik wist bovendien dat er nog veel meer was. Ik begreep de verontwaardiging niet als ik vertelde dat ik als vijfjarig kind alleen thuis werd gelaten terwijl mijn ouders ergens op visite gingen. Ik begreep niet dat ze het onvoorstelbaar vonden dat ik bij vage kennissen ‘geparkeerd’ werd terwijl mijn ouders samen op vakantie gingen. Ik wist wel dat ik me in dat soort situaties ontzettend bang en alleen voelde, maar ik dacht, wederom, dat dat aan mij lag. Het was, en is nog steeds, een behoorlijk cultuurschok om te ontdekken dat mijn gevoel als kind een logisch gevolg van de situatie was en niet een gegeven omdat ik gestoord was.

En zo rol ik eigenlijk voortdurend van de ene verbijstering in de andere. Het is nog niet eens dat er steeds meer herinneringen terugkomen, want die had ik wel. Het is meer dat ik van bijna alles in mijn leven begin te ontdekken dat mijn gevoel als kind voortkwam uit verwaarlozing, mishandeling en misbruik. Dat is hard. Heel hard. Want dat zorgt ervoor dat ik besef dat mijn vader me mijn leven eigenlijk gewoon heeft afgepakt. Tegelijkertijd zorgt het er ook voor dat ik dingen die nu bovenkomen eruit gooi. Ik merk dat ik de schaamte voorbij ben.

Ik moet zo vaak denken aan 1 Korinthe 13. ‘Had ik de liefde niet, dan ware ik niks’. Ik heb nooit liefde gekend, en het klopt, ik ben niks. Ik ben een leeg omhulsel geworden. Alles wat erin zou horen te zitten, heb ik weggestopt en probeer ik nu terug te vinden. En dat is moeilijk. Maar ik ben al blij dat ik tegenwoordig niet meer in mijn eentje verdrietig of bang hoef te zijn, hoewel ik het nog niet voor elkaar krijg om deze emoties in persoonlijk contact te uiten. Dan schiet ik automatisch in overlevingsmechanismen en kruip terug in mijn hoofd. Maar schrijven lukt wel. Dat lijkt een soort tussenvorm te zijn. Ik kan mijn gevoelens toelaten omdat niemand ziet dat ik huil, of ziet dat ik boos ben. En ik hoef niet meteen te dealen met reacties waar ik me geen raad mee weet.

Langzamerhand merk ik dat bepaalde dingen minder lading krijgen, waardoor ze letterlijk bespreekbaar worden. Maar ik merk dat ze dan wel eerst uitvoering uitgeschreven, herlezen en overdacht moeten zijn.
Ik kan met mijn vrouw nu bijvoorbeeld praten over het alleen gelaten worden, maar over iets als homoseksuele gevoelens nog lang niet. Wat helemaal onmogelijk is, is praten over het misbruik zelf. Wat er gebeurde na iets als bedplassen, is maar een topje van de ijsberg. Over de meeste andere dingen kan ik nog niet eens schrijven. Die zitten in mijn hoofd en spelen zich af als een film die niet over mij lijkt te gaan. Heel voorzichtig probeer ik ernaar te kijken en mijn gevoel van toen toe te laten, maar dat is nog erg moeilijk.

Mark heeft een website waar hij blogt over zijn ervaringen. Klik hier om naar zijn website te gaan. Daarnaast is hij een lotgenotenplatform begonnen waar expliciet aandacht is voor mannen.

De foto is gefingeerd. 

© Reformatorisch Meldpunt, 2017
Alle rechten voorbehouden. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Reformatorisch Meldpunt is het niet toegestaan de inhoud van bovenstaand artikel te verveelvoudigen, op te slaan in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar te maken.